VIJF VRAGEN AAN ARCHITECT JORIS MOLENAAR
‘All inclusive’ is een term die je vooral uit de reisbranche kent. Het principe van alles inclusief wordt ook steeds vaker bij woningbouwprojecten toegepast. Zo ook in Maanwijk waar wonen, natuur, innovaties, deelmobiliteit en duurzaamheid met elkaar verbonden zjin. Vijf vragen aan architect Joris Molenaar van Molenaar & Co over het ontwerp van een inclusieve wijk.
1. Waar is de stedenbouwkundige opzet van Maanwijk op geïnspireerd?
“Maanwijk is de afronding van Leusden-Zuid. Tegelijk is het ook de entree van Leusden. Die dubbele functie is leidend geweest voor de opzet van de wijk. Het ontwerp is geïnspireerd op het voormalig agrarische landschap met informele erfbebouwing. Dat betekent veel groen en plekken waar je elkaar kunt ontmoeten.
Ontwerp levensloopgeschikte woningen
De entree aan de Groene Zoom is geïnspireerd op organisch gegroeide lintbebouwing zoals je die veel in dorpen ziet. De Groene Zoom wordt een asymmetrische laan met aan de ene kant bebouwing en aan de andere kant landschap. De lintbebouwing krijgt met doorgangen en verspringingen een speels en open karakter. Tussen de bebouwing door kondigen de achterliggende hofjes zich aan. Ieder hof krijgt een eigen sfeer en stijl.”
2. Aan wat voor een stijl moeten we denken?
“Ieder hof heeft een eigen karakter met een eigen kapvorm, gevel en kleurstelling. Eén van de drie hoven wordt gekenmerkt door woningen met een karakteristieke, hangende kapvorm en de kleur geel. Het middelste hof krijgt een lichte kleur met hoge kappen en een kopgevel die voor het dak staat. Dat zie je ook veel bij landhuizen in de omgeving. Het derde hof krijgt landelijke bebouwing, gebaseerd op boerenhuizen. De basiskleur is rood en bruin en in de gevels komen verticale accenten in het metselwerk. Maanwijk krijgt eigentijdse architectuur met traditionele referenties, maar niet te historisch.
Ontwerp appartementengebouw
De lintbebouwing bestaat uit een mix van deze architectuurstijlen. De woningen krijgen verschillende hoogtes en worden onderbroken met doorgangen naar de hofjes. De twee appartementengebouwen op de hoeken van de laan hebben een aparte stedenbouwkundige rol gekregen. Het accent ligt hier op de entrees van deze gebouwen. Die hebben we aan de buitenzijde van het plan gesitueerd en trekken we over drie lagen door. Dat geeft de entree van de wijk smoel. De daken van de naastgelegen woningen verspringen geleidelijk naar een lager niveau.”
3. Je noemt Maanwijk een inclusieve wijk? Wat houdt dat precies in?
“Dat heeft allereerst te maken met de verschillende doelgroepen die in Maanwijk komen wonen: starters, gezinnen, alleenstaanden en senioren. Dat sociale aspect vind ik een mooi principe. In het ontwerp hebben we gekeken welke woningtypes het best op welke plek passen. De levensloopgeschikte woningen zetten we bijvoorbeeld aan de hofjes bij het groen en tegen de bestaande buurt.
Ieder hof krijgt trouwens een mix van tweekappers en levensloopgeschikte woningen. Met centraal een mooie gemeenschappelijke tuin. De woningen voor starters komen meer in de hoeken bij de appartementengebouwen. Dat we geslaagd zijn in deze opzet is best bijzonder voor een locatie als deze.”
4. En wat schaar je nog meer onder een inclusieve wijk?
“Dat mensen hier één zijn met de natuur. Ook daar hebben we over nagedacht in de opzet van de wijk. In de gezamenlijke tuinen komt natuur uit het omliggende landschap. Verder hebben we voor materialisatie gekozen waar dieren in kunnen nestelen. De groene erfafscheidingen aan de achterzijde worden standaard mee ontworpen. De bergingen komen niet langs een achterpad, maar staan bij elkaar of tussen de tuinen. Zo heb je altijd vanuit je tuin zicht op het groen.
De tuinen liggen wat hoger dan de gezamenlijke tuinen. Daardoor hebben we geen hoge schuttingen nodig en is er in de gezamenlijke tuinen ruimte voor waterberging, natuurlijke speelgelegenheden en plekken om elkaar te ontmoeten. Bewoners mogen meedenken over de inrichting en dat draagt weer bij aan de sociale verbondenheid. Ook een belangrijk aspect van de inclusieve wijk.”
5. Waar gaan de bewoners echt iets van merken als ze hier gaan wonen?
“Bewoners gaan merken dat ze hier in de natuur wonen. Dat geeft een bepaalde vorm van rust. Verder zal het opvallen dat er geen omsloten achterpaden zijn. Tuinen lopen over in een groene omgeving. Er is veel ruimte om elkaar ongedwongen te ontmoeten. Verder is de auto hier te gast en ondergeschikt. Deelauto’s moeten zorgen dat mensen hun tweede auto niet meeverhuizen of zelfs de auto helemaal de deur uit doen. Natuurlijk is er voldoende parkeerruimte, maar we willen minder blik op straat. Daar waar je kunt parkeren omzomen we de parkeerplaatsen met hagen en beplanting.
Als we al deze principes bij elkaar optellen dan kun je toch wel zeggen dat Maanwijk meer is dan alleen maar wonen. Maanwijk brengt verbinding en is een inclusieve wijk met een geheel eigen woonbeleving. Natuurlijk valt of staat straks alles met het gebruik door de bewoners. Maar omdat we er nu al goed over nadenken heb ik daar veel vertrouwen in.”